Cho ý kiến về dự án Luật Đất đai (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị cần làm rõ hơn về phương pháp định giá đất, lập bảng giá đất, chế độ quản lý, sử dụng một số loại đất dành cho giáo dục, y tế, thể thao, quốc phòng-an ninh, cũng như vị trí, chức năng, của tổ chức phát triển quỹ đất và cơ chế huy động nguồn tài chính…
Sáng 25/8, tiếp tục chương trình Phiên họp thứ 25, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự án Luật Đất đai (sửa đổi).
Tách bạch, phân định rõ giữa thu hồi và đấu giá quyền sử dụng đất
Phát biểu ý kiến thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá, dự thảo Luật đã có bước tiến dài, nhiều vấn đề lớn đã được tập trung giải quyết.
Bên cạnh đó, còn một số vấn đề được đặt ra khi soạn thảo dự án luật và phát sinh trong quá trình hoàn thiện luật, đòi hỏi Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường, các cơ quan liên quan cần tiếp tục quan tâm, tập trung dốc toàn lực nhằm cho ý kiến vào những vấn đề lớn, còn ý kiến khác nhau, hoàn thiện dự án Luật trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 6.
Đối với thu hồi đất để phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, đây là vấn đề khó, “nếu theo phương pháp “chọn – cho” thì chi tiết đến mấy cũng vẫn thiếu nghĩa”. Vì vậy nên tiếp cận theo hướng “chọn – bỏ”, tức là những gì cấm phải ghi vào trong luật. “Nếu tiếp cận theo phương pháp cũ, cố gắng liệt kê cho đủ thì rất khó có sự thống nhất”, Chủ tịch Quốc hội nói.
Về tiêu chí thu hồi và đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư thực hiện dự án nhà ở thương mại, công trình thương mại, công trình dịch vụ, khu vui chơi, giải trí, tổ hợp đa năng để phát triển kinh tế-xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng, Chủ tịch Quốc hội cho rằng phải tách bạch, phân định rõ giữa thu hồi và đấu giá nếu không sẽ dẫn đến chồng chéo ngay trong dự thảo Luật.
Đồng thời, cũng cần quy định tiêu chí, nguyên tắc để giao thẩm quyền cho địa phương thực hiện đấu thầu, đấu giá quyền sử dụng đất…
Đối với các trường hợp được thỏa thuận về nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất hoặc đang có quyền sử dụng đất để thực hiện dự án nhà ở thương mại, nhà ở xã hội, Chủ tịch Quốc hội đề nghị có phương án thiết kế chính sách theo hướng phân loại nhà ở thương mại được quyền cho thuê, chuyển nhượng; nhà ở xã hội cho thuê hoặc thuê mua; nhà ở thương mại giá rẻ là loại hình giao thoa giữa hai loại hình trên.
Về cơ chế xử lý đối với trường hợp thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất không đạt được 100%, Chủ tịch Quốc hội cho rằng, việc chủ đầu tư thỏa thuận với người sử dụng đất để có đất thực hiện dự án là thỏa thuận mang tính dân sự, việc Nhà nước can thiệp bằng biện pháp thu hồi đất đối với các trường hợp không thỏa thuận được là không phù hợp. Nhà nước chỉ thực hiện chính sách hỗ trợ theo nguyên tắc của Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở.
Đối với quy định về trả tiền thuê đất hằng năm, Chủ tịch Quốc hội đề nghị xác định rõ trường hợp nào phải trả tiền một lần, ví dụ dự án đầu tư mà sản phẩm vẫn liền với quyền sử dụng đất, còn trường hợp trả tiền thuê đất hằng năm thì cần phải làm rõ để phù hợp với mức án của nhà đầu tư.
Chủ tịch Quốc hội cũng yêu cầu thuyết minh, làm rõ hơn về phương pháp định giá đất, lập bảng giá đất, chế độ quản lý, sử dụng một số loại đất dành cho giáo dục, y tế, thể thao, quốc phòng-an ninh, vị trí, chức năng, của tổ chức phát triển quỹ đất và cơ chế huy động nguồn tài chính…
Làm rõ nguyên tắc sử dụng mục đích sử dụng đất hiện tại hoặc trong tương lai
Tại phiên họp, một số ý kiến cho rằng, cơ quan chủ trì soạn thảo, thẩm tra cần tiếp tục rà soát, đánh giá tác động đầy đủ của các quy định trong dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đối với các luật chuyên ngành, những dự thảo luật đang sửa đổi để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất, không gây xung đột.
Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính-Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh đề nghị quy định rõ hơn vai trò, trách nhiệm của tổ chức phát triển quỹ đất để bảo đảm đủ năng lực thu hồi, phát triển quỹ đất phục vụ các dự án lớn tại địa phương.
Trong định giá đất, ông Mạnh đề xuất làm rõ nguyên tắc sử dụng mục đích sử dụng đất hiện tại hoặc trong tương lai để làm căn cứ định giá phù hợp, bảo đảm lợi ích của người dân, doanh nghiệp, nhà nước; mở rộng các trường hợp so với bảng giá đất hiện tại; tăng cường thu thập dữ liệu thị trường đất đai, liên thông mục đích sử dụng đất…
Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) đã nhận được rất nhiều ý kiến đóng góp quý báu, giá trị của nhân dân, đại biểu Quốc hội, các bộ ngành, địa phương, cơ quan của Quốc hội, để thống nhất về cơ sở chính trị, xác định những vấn đề trọng tâm, trọng điểm, lắng nghe cầu thị, tiếp thu có nguyên tắc.
Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường khẩn trương nghiên cứu, trao đổi, thảo luận với các bộ, ngành, cơ quan của Quốc hội về những vấn đề còn khác nhau, sau đó báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, để hoàn thiện, thống nhất với các cơ quan của Quốc hội trước khi trình ra Quốc hội.
Trao đổi một số nội dung liên quan đến phân cấp cho địa phương trong đấu thầu, đấu giá đất; cho thuê đất trả tiền một lần và hàng năm; phương pháp định giá đất… Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cho biết, ngoài những vấn đề lớn đã thống nhất, Bộ sẽ rà soát, tiếp thu, giải trình, làm rõ những điểm mới, cụ thể được nêu tại phiên họp.